Column: Beschermen of afschermen

Lees hier de column van 11 februari 2025.

Kort geleden las ik online een stuk van een moeder die haar dochter niet bij een vriendinnetje liet logeren. Nooit. Alleen als er geen vader of man thuis in beeld was wilde ze het overwegen. De reacties op dit bericht waren heel uiteenlopend. Van ouders, moeders, die het volkomen begrepen want ‘niemand is tegenwoordig nog te vertrouwen’ tot ‘je projecteert je eigen angst op je kind’. Ik vond het best een indrukwekkend bericht, en tegelijkertijd iets waar ik nooit echt op die manier mee bezig ben geweest.

Het zette me wel aan het denken. Ik heb twee jongens, zou dat ook nog een verschil maken? Volgens  mij niet echt. Toen onze jongens klein waren mochten ze best logeren, maar ik kende de ouders van hun vriendjes. Net zoals de ouders van de vriendjes ons kenden. Is dat nu anders? Heeft het ook te maken met het nieuws dat op allerlei manieren naar ons toe komt, soms in al zijn gruwelijkheid? Ik weet het niet, het doet er ook niet zoveel toe. Maar het zegt wel veel over de gedachten en angsten die er spelen. Het zegt ook iets over het ouderschap. Wil je je kinderen afschermen of mogen ze zelf ondervinden? Natuurlijk wil je dat niemand, op welke manier dan ook, in aanraking komt met ongewenste intimiteiten. Natuurlijk willen we niet dat de mensen waar je van houdt gekwetst worden. Maar maken we kinderen sterk, krachtig en weerbaar door het er samen over te hebben, te lezen of een training te volgen? Of zorgen we ‘gewoon’ dat die situaties zich niet voordoen? Lastig… willen we béschermen of afschermen?

Hoe leren we kinderen om te gaan met lastige situaties, hoe leren we ze weerbaar te zijn? Weerbaarheid is ook voor jezelf opkomen wanneer je gepest of onder druk gezet wordt. Het is nee durven zeggen wanneer iemand je aanraakt wanneer je dat niet wilt. Weerbaarheid gaat over omgaan met gevoelens, over het aangeven van grenzen en wat je doet als een ander die grenzen niet respecteert. Wat het met jouw gevoel doet als je tegenslagen moet incasseren. Het is belangrijk weerbaar te zijn voor negatieve invloeden en berichten, bijvoorbeeld online of op het nieuws. Weerbaar voor veranderingen en tegenslagen, zoals een onvoldoende voor een toets of zakken voor school of je rijbewijs.

Ik snap heel goed dat dit voor zowel jongeren als ouders heel ingewikkeld is. Zeker voor pubers en jongvolwassenen. Er komt zo ontzettend veel op je af.  En vooral als je daarvoor eerder best afgeschermd bent, en nu ‘ineens’ in een andere omgeving komt. Met de komst van social media en bijvoorbeeld TikTok met alle filmpjes, worden jongeren overspoeld met hoe het anders, beter of mooier kan. Maar het is ook een platform waar gemakkelijk lelijke dingen geschreven worden, waar mensen gepest worden. Toen ik opgroeide werd er natuurlijk ook gepest, maar dat gebeurde buiten. Mijn zonen groeiden op met MSN en Hyves, dat was enkel op de computer. Die stond in de kamer en daardoor kon ik een beetje meekijken wat er gebeurde. Pas op de middelbare school kregen ze een mobiele telefoon. Met het beltegoed konden ze een SMS-je sturen of bellen, maar meer kon het niet. Stiekem ben ik blij dat ik die zorgen over ‘online zijn’ toen niet had, als ouder van opgroeiende kinderen zijn er toch al zorgen genoeg. Maar dit was natuurlijk wel het begin van social media, en dat was ook voor ons soms best even wennen.

Ik maak me dan nu ook best wel eens zorgen als ik zie wat er allemaal gebeurt in de ‘online wereld’. En nu deze platformen van erg invloedrijke mensen zijn, weten we ook echt niet zo goed wat we kunnen verwachten. Dus weerbaar zijn voor onverwachte dingen is sowieso een goed idee, denk ik. Dat geldt voor kinderen en jongeren, maar ook zeker voor volwassenen en ouderen. En als ouder heb je waarschijnlijk inmiddels ondervonden dat je jezelf niet helemaal kunt afschermen, maar wel kunt béschermen. Doen dus!

Tanja Haseloop – Amsing
burgemeester