Doorgeven

Lees hier de column van 2 mei 2023.

Leven met oorlog. Dat is het themajaar van 2023 van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het hele jaar lang is dit de rode draad door alle herdenkingen, vieringen en andere activiteiten. Met dit jaarthema vraagt het Nationaal Comité aandacht voor de impact van oorlog op individuen, families en de samenleving. Want hoewel de afstand tot de Tweede Wereldoorlog ieder jaar groter wordt, worden de verhalen, herinneringen, gevoelens van deze of andere (recente) oorlogen nog altijd doorgegeven. Bijna iedere Nederlander heeft er via overlevering van generatie op generatie mee te maken. Zo zijn de effecten van oorlog nog steeds merkbaar in het leven van veel mensen.

Ook nu wordt er op verschillende plekken in de wereld nog steeds oorlog gevoerd. Verder weg, zoals in Soedan. Maar ook dichterbij in Oekraïne. Dat is zo’n 24 uur rijden bij ons vandaan. Die oorlog in Oekraïne duurt nu al ruim een jaar en het einde is helaas nog niet in zicht. Wat moet dat angstaanjagend zijn. Als je vader, oom, broer of zoon moet vechten voor vrijheid. Voor zijn vrijheid. Voor jouw vrijheid. Met het gevaar dit met het leven te moeten bekopen. En hoe vreselijk is het als je moet vluchten voor je eigen veiligheid. Om alles van de ene op de andere dag achter te moeten laten. Ook je geliefden. Ik zie de angst en wanhoop van deze mensen. Op het nieuws. In de krant en op sociale media.

En ja, we zagen het ook hier in de gemeente Oldebroek. Vorig jaar, op woensdag 23 maart, kwam in de middag de eerste bus de oprit van Het Buitencentrum oprijden. Daarin zaten ruim dertig vluchtelingen, meest vrouwen en kinderen. Oververmoeid van de lange reis en alle spanning. Met soms niet meer dan de kleding die ze aanhadden. Ze wilden alleen maar slapen. Sommigen gingen zonder eten naar bed, terwijl ze al dagen – soms weken – onderweg waren. Onder hen een klein meisje in een joggingbroek, op slippers. Zonder koffer met andere kleren of schoenen. Het enige wat ze mee had genomen was een doos met daarin haar lievelingsdier: een reuzenslak. Háár reuzenslak…  Dat heeft een onuitwisbare indruk op mij gemaakt.

Zo vers als deze beelden zijn, zo oud zijn die van de Tweede Wereldoorlog. Velen van ons kennen de beelden uit boeken en films. Van de leraar op school. Sinds vorig jaar ben ik voorzitter van Het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 (Wageningen45). Sindsdien heb ik veel veteranen gesproken. Natuurlijk niet alleen Tweede Wereldoorlog veteranen. Mannen en vrouwen die op allerlei plekken in de wereld zich hebben ingezet voor vrede en veiligheid. Die een verschil maken in de geschiedenis. Deze mannen en vrouwen kunnen het navertellen, maar dat geldt niet voor iedereen.

En dat is waar we donderdag tijdens de Nationale Dodenherdenking bij stilstaan. Twee minuten stilte als eerbetoon aan alle slachtoffers, militairen en burgers, die in de Tweede Wereldoorlog en daarna stierven in oorlogssituaties en bij vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was. Ik ben aanwezig in Hattemerbroek en daarna ga ik naar Wageningen om aanwezig te zijn bij de traditionele ontsteking van het Nationaal Bevrijdingsvuur. Fijn als u meekijkt op NPO1.

Donderdagavond om 24.00 uur start de Nationale Bevrijdingsvuurestafette. Sporters uit heel Nederland komen samen naar Wageningen om het Bevrijdingsvuur op te halen en op vrijdag 5 mei, Bevrijdingsdag, te verspreiden door het hele land. Iedere loopgroep brengt het vuur naar hun eigen gemeente en ik ben trots dat ik de loopgroep van atletiekvereniging De Gemzen uit Wezep het vuur mag meegeven om naar de gemeente Oldebroek te brengen. We koesteren en vieren deze dag onze vrijheid! Door heel Nederland, en in onze achtertuin in Zwolle, worden er Bevrijdingsfestivals georganiseerd . In onze gemeente kun je in Oosterwolde en Wezep meelopen met de optocht en genieten van een Vrijheidsmaaltijd in de Huiskamer van Wezep.

Lieve mensen, laten we ons donderdag en vrijdag, maar ook vandaag, morgen en alle andere dagen, steeds opnieuw realiseren dat vrede en vrijheid een belangrijk en waardevol goed is. Iets dat niet vanzelfsprekend is en waar we, met elkaar, een taak in hebben. Waarin we samen onze verantwoordelijkheid moeten dragen. Dus maak een verschil, praat erover, zet u in. Laat het vuur branden en geef het door!

Tanja Haseloop – Amsing
burgemeester